Devlet Sanatçısı Olacak ve Bu Haktan Yararlanacaklar ile Bunların Nitelikleri ve Seçimleri Hakkında Yönetmelik

(Bu mevzuat sayfaları Kültür ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından derlenmekte ve güncellenmektedir.)

Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi : 26/1/2000 No: 2000/153
Dayandığı Kanunun Tarihi : 14/7/1965 No: 657
Yayımlandığı R.Gazetenin Tarihi : 18/2/2000 No: 23968
Yayımlandığı Düsturun Tertibi : 5 Cild: S:

BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Dayanak

Amaç
Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı, Devlet Sanatçısı seçilecek ve bu haktan yararlanacaklarda aranacak nitelikler ile seçilme yöntemlerini düzenlemektir.

Kapsam
Madde 2- Bu Yönetmelik, güzel sanatların sahne sanatları (tiyatro, opera, bale, halk dansları) fonetik sanatlar (çoksesli müzik, Türk müziği), plastik sanatlar (resim, heykel, seramik, Türk süsleme sanatları, fotoğraf, karikatür, grafik), sinema-televizyon, edebiyat ve mimarlık dallarında faaliyet gösteren üstün niteliklere sahip, her yönüyle mesleğinin örnek temsilcisi olan ve ulusal ve/veya uluslararası ün yapmış, yaşayan sanatçılar arasından Devlet Sanatçısı seçileceklerle ilgili hükümleri kapsar.

Dayanak
Madde 3- Bu Yönetmelik, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 2 ve 60 ıncı maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.

İKİNCİ BÖLÜM
Nitelikler, Seçici Kurul ve Seçim

Nitelikler
Madde 4- Devlet Sanatçısı olacak sanatçıların, alanlarında gelecek nesilleri yetiştirmek amacıyla eğitime yönelik kalıcı çalışmalar yapmış, eserler vermiş, sanatsal üretimde bulunmuş ve bu çalışmaları kalıcı hale dönüştürmüş, hakkında ulusal ya da uluslararası düzeyde olumlu sanatsal kritikler, sanatsal olarak yapılmış bilimsel inceleme ve araştırmalarda bulunulmuş ve ödül almış olmaları gerekir. Ayrıca alanlarının özellik ve gereklerine göre aranacak nitelikler şunlardır;

a)Besteciler
1-Çeşitli yönleriyle özgün ve gelişmiş bir üslup içinde üstün bir teknikle yaratıcılık gücünü ve yeteneğini gösteren eserler bestelemiş olmak, Türk toplumunun kültürüne ve sanat eğitimine eserleriyle hizmette bulunmak,

2- Yurt içi ve/veya yurt dışında eserleri seslendirilerek müzik repertuarına girmiş olmak.

b)İcracı Sanatçılar
1- Virtüöziteye ulaşan üstün bir tekniğe, müzikaliteye, geniş bir repertuara ve yorum yeteneğine sahip olduğunu ulusal ve/veya uluslararası düzeyde kanıtlanmış olmak,
2- Kaset ya da CD olarak yayınlanmış eserleri bulunmak.

c)Şefler
1-Geniş bir repertuara, üstün bir tekniğe, yorum yeteneğine sahip, koro veya orkestra yönetiminde tecrübeli olmak,
2- Yurt içi ve yurt dışında şef olarak konserler yönetmiş olmak,
3-Kaset ya da CD olarak yayınlanmış eserleri bulunmak.

d)Sahne Sanatçıları
1-Sanatçı olarak kişiliği ve çalışmalarıyla Türk kültürüne ve/veya evrensel sanata çağdaş değer ölçüleri içinde üstün bir performansla hizmet etmiş olmak,
2-Yurt içi ve/veya yurt dışında sahneye konan eserlerde başrol almış olmak.

e)Plastik Sanatlar
1-Üslup ve tekniğiyle özgün eserler yaratmış olmak,
2-Türk süsleme sanatlarında geleneksel üslup ve teknikleri başarıyla kullanarak yeni eserler yaratmış bulunmak,
3-Yurt içi ve yurt dışında yeterli düzeyde bağımsız sergi açmış olmak,
4-Sergileri ve eserleriyle ilgili katalog vb. yayınları bulunmak.

f)Sinema Sanatçıları
1-Yönetmen:Sanat değeri yüksek filmler yönetmiş olmak,
2-Oyuncular:Üstün oyun gücüyle değerli filmlerin ortaya çıkmasını sağlamak,
3-Senaristler:Film festivallerinde ödül alan senaryolar yazmış olmak,
4-Görüntü Yönetmeni:Ödül alan filmlerin görüntü yönetmeliğini yapmış olmak,

g)Edebiyatçılar
Ulusal veya uluslararası alanda kabul görmüş roman, hikaye, şiir tiyatro oyunu türünde eserler yazmış olmak.

h) Mimarlar
Ulusal veya uluslararası yarışmalarda derece veya ödül almış olmak.

Seçici Kurul
Madde 5 - Devlet sanatçıları Seçici Kurulu aşağıda belirtilenlerin katımıyla oluşur;
a) Müşteşar,
b) İlgili Müsteşar Yardımcısı,
c) Güzel Sanatlar Genel Müdürü,
d) Sanat dalı ile ilgili genel müdür veya herhangi bir genel müdürlük kapsamında olmayan sanat dalları için Kültür Bakanlığınca seçilecek bir temsilci,
e) Kültür Bakanı tarafından ilgili sanat dalından seçilecek iki sanatçı temsilcisi,
f) Sanat dalı ile ilgili olarak Kültür Bakanlığınca belirlenecek sivil toplum kuruluşlarını temsilen bir temsilci.

Seçici Kurulun Başkanı Kültür Bakanlığı Müsteşarıdır. Seçici Kurulun sekreterya hizmetleri Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğünce yürütülür.

Seçim
Madde 6 - Seçici Kurulun çalışma usulü, Devlet Sanatçısı unvanı verilecek dallar ve dallara göre verilecek unvan sayısı, Devlet Sanatçısı olmak üzere aday
belirlenmesi ve bununla ilgili süreç, Kültür Bakanlığınca hazırlanacak bir yönerge ile belirlenir. Devlet Sanatçısı seçilen adaylara Kültür Bakanının teklifi ve Cumhurbaşkanının onayı ile Devlet Sanatçısı unvanı verilir. Devlet Sanatçısı seçilenlere verilen berat Cumhurbaşkanı tarafından imzalanır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Haklar ve Devlet Sanatçısı Unvanının Geri Alınması

Haklar
Madde 7 - Devlet Sanatçısı unvanı verileceklerde kamu kurum ve kuruluşlarında görevli olma şartı aranmaz. Ancak, kamu kurum ve kuruluşlarında görevli
olmayan Devlet sanatçıları bu Yönetmelikteki ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile diğer mevzuattaki konuya ilişkin mali ve sosyal haklardan yararlanamazlar. Bu unvanı sadece manevi olarak kullanırlar.

Devlet Sanatçısı unvanının geri alınması
Madde 8 - Devlet Sanatçısı unvanı, ilgili Seçici Kurulun gerekçeli kararı, Kültür Bakanının teklifi ve Cumhurbaşkanının onayı ile geri alınabilir. Reddedilen Devlet Sanatçısı unvanları hiçbir işleme gerek görülmeksizin geri alınmış sayılır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Geçici ve Son Hükümler

Geçici Madde Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önceki mevzuata dayanılarak verilen Devlet Sanatçısı unvanı ve bundan doğan hakları devam eder.

Yürürlükten kaldırılan mevzuat
Madde 9- 22/8/1991 tarihli ve 20968 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulan Devlet Sanatçısı Olacak ve Bu Haktan Yararlanacaklar ile Bunların Nitelikleri ve Seçimleri Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük
Madde 10- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme
Madde 11- Bu Yönetmelik hükümlerini Kültür Bakanı yürütür.